TỔNG HỢP CÁC NGUYÊN NHÂN KHIẾN CHÂN, BÀN CHÂN, NGÓN CHÂN BỊ TÊ BÌ, MẤT CẢM GIÁC

Tê chân thường là do thiếu máu cung cấp cho một khu vực hoặc tổn thương thần kinh. Tê chân cũng có thể là kết quả của nhiễm trùng, viêm, chấn thương và các quá trình bất thường khác. Hầu hết các trường hợp tê chân không phải do rối loạn đe dọa tính mạng, nhưng nó xảy ra với đột quỵ và khối u. Có thể nói các nguyên nhân phổ biến nhất của ngón chân và bàn chân tê có thể được chia thành hai loại, những nguyên nhân gây ra bởi tổn thương thần kinh và những nguyên nhân gây ra do giảm cung cấp máu.
Cảm giác kim châm ở chân do kích thích được truyền thất thường.
Tin tốt là hơn 90% bệnh nhân mắc các vấn đề này có thể được điều trị không phẫu thuật.
I. Các nguyên nhân gây tê, bì chân
1. Dị cảm
Nếu bạn ngồi hoặc để hai chân bắt chéo quá lâu, áp lực có thể nén nhanh dây thần kinh ở chân dẫn đến tê chân. Một khi bạn di chuyển chân của bạn, cảm giác tê sẽ biến mất. Bạn có thể ngăn ngừa dị cảm nếu bạn thay đổi tư thế ngồi thường xuyên và cố gắng không bắt chéo chân quá lâu.
2. Đau thân kinh toạ
Dây thần kinh tọa của bạn chạy từ lưng dưới, qua hông và mông và xuống chân. Nếu nó bị chèn ép, nó có thể khiến chân bạn bị tê.
Đau thần kinh tọa thường ảnh hưởng đến một bên của cơ thể bạn. Bạn có nhiều khả năng có nó nếu bạn ngồi trong một thời gian dài, có trọng lượng cơ thể tăng thêm hoặc ở trong một nhóm tuổi lớn hơn (>50 tuổi) .
Ngoài tê chân, bạn có thể có:
  Cơn đau lan ra từ lưng dưới xuống phía sau chân bạn
  Cơn đau trở nên tồi tệ hơn khi bạn ho , hắt hơi hoặc ngồi một lúc
  Yếu cơ
  Ngứa
Đau thần kinh tọa đôi khi tự biến mất. Nếu của bạn kéo dài hơn một tuần, bắt đầu sau một tai nạn, hoặc bạn bắt đầu mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột của bạn, hãy kiểm tra với bác sĩ của bạn.
3. Bệnh tiểu đường
Lượng đường trong máu cao - trong một thời gian dài - có thể làm hỏng các dây thần kinh trên khắp cơ thể của bạn,
Bạn sẽ nhận thấy tê chân trở nên tồi tệ hơn vào ban đêm.
Thường bị tiểu đường sẽ bị tê cả chân và tay
4. Bệnh động mạch ngoại vi
Các động mạch của bạn có thể bị thu hẹp khi chúng bị viêm hoặc bị tổn thương, điều này khiến cho việc lấy đủ lưu lượng máu đến tay chân của bạn là rất khó khăn. Tình trạng này được gọi là bệnh động mạch ngoại biên (PAD). Bạn có thể có nhiều khả năng mắc bệnh hơn nếu bạn hút thuốc, béo phì hoặc bị huyết áp cao , cholesterol cao hoặc tiểu đường.
Nếu chân bạn bị tê vì PAD, bạn cũng có thể có:
  Chuột rút chân
  Cảm giác " mệt mỏi " ở hông và chân
  Đau khi bạn đi bộ hoặc leo cầu thang
Cơn đau bạn có thể biến mất khi nghỉ ngơi
5. Đa xơ cứng
Tê là triệu chứng sớm phổ biến của bệnh đa xơ cứng ( MS ). Nếu bạn có tình trạng này, hệ thống miễn dịch của bạn - cơ thể chống lại vi trùng - tấn công hệ thống thần kinh trung ương . Chân của bạn có thể có cảm giác "ghim và kim", hoặc cảm giác tê có thể nghiêm trọng đến mức bạn không thể cảm thấy chân mình và phải vật lộn để đi lại.
Bạn cũng có thể nhận thấy:
  Mệt mỏi
  Co cứng hoặc co thắt cơ bắp
  Yếu cơ
  Cảm giác chóng mặt.
  Vấn đề về thị lực
  Thay đổi tâm trạng
6. Khối u thần kinh ngoại biên
Hiếm khi, một khối u được gọi là khối u thần kinh ngoại biên có thể phát triển trong hoặc gần các dây thần kinh kiểm soát các cơ ở chân của bạn. Nó thường lành tính, có nghĩa là nó không phải là ung thư . Nhưng nó có thể gây tổn thương thần kinh và đau đớn.
Nếu bạn có một khối u, các dấu hiệu khác có thể là:
  Sưng
  Một cục u dưới da của bạn
  Yếu cơ
  Mất thăng bằng
Bác sĩ có thể chọn theo dõi khối u nếu nó phát triển chậm. Trong một số trường hợp, người bệnh có thể đề nghị phẫu thuật để loại bỏ nó hoặc hóa trị hoặc xạ trị .
7. Thoát vị đĩa đệm
Một đĩa đệm thoát vị là một trong những lý do thường xuyên hơn cho một dây thần kinh bị chèn ép dẫn tới tê chân.
Nguyên nhân phổ biến của thoát vị đĩa đệm thường là do xương sống bị cong. Chấn thương do nâng không đúng cách, đặc biệt nếu có kèm theo vặn hoặc xoay; Sự quá căng tải trong hoạt động thể chất. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, điều trị có thể từ phẫu thuật đến liệu pháp vật lý và massage, kết hợp với thuốc chống viêm. Một quy tắc vàng để tránh thoát vị đĩa đệm là để nâng vật nặng là bằng chân của bạn chứ không phải lưng của bạn.
Ví dụ, thoát vị đĩa đệm ở  vị trí đĩa dưới {L5 / S1} thường gây kích thích dây thần kinh S1 gây đau hoặc tê ở mông, lưng chân và bắp chân, và thậm chí có thể đi xuống dưới hoặc bên ngoài bàn chân. Một dây thần kinh khác nhau có thể bị chèn ép có thể dẫn đến một vị trí khác như thoát vị đĩa đệm chỉ một cấp độ từ {L4 / 5} đó. Thoát vị ở đây có thể kích thích dây thần kinh L5 và dẫn đến đau lan tỏa ra phía trước cho bắp chân và xuống tận ngón chân cái.

8. Mất cân bằng điện giải
Chức năng cơ bắp khỏe mạnh phụ thuộc vào các dây thần kinh được hỗ trợ bởi một hỗn hợp các chất điện giải cân bằng - các khoáng chất như natri, kali, canxi và magiê có điện tích
Nhưng một số loại thuốc; mất nước; và các điều kiện như tiêu chảy và bệnh thận có thể làm thay đổi cân bằng điện giải của bạn . Khi nồng độ chất điện giải trở nên quá thấp, nó có thể gây đau, tê chân.
9. Chấn thương
Chấn thương ở thân, cột sống, hông, chân, mắt cá chân và bàn chân có thể gây áp lực lên dây thần kinh và khiến bàn chân và chân bị tê.
10. Hội chứng đường hầm Tarsal
Hội chứng đường hầm Tarsal xảy ra khi một dây thần kinh chạy xuống phía sau chân và dọc theo bên trong mắt cá chân và vào bàn chân bị nén, chèn ép hoặc bị hư hại.
11. Sử dụng rượu
Các độc tố trong rượu có thể gây tổn thương thần kinh có liên quan đến tê, đặc biệt là ở bàn chân.
Tiêu thụ rượu mãn tính hoặc quá mức cũng có thể dẫn đến tổn thương thần kinh gây tê. Loại tổn thương thần kinh này có liên quan đến việc giảm mức vitamin B, chẳng hạn như B-1 (thiamine), B-9 (folate) và B-12, do uống quá nhiều rượu.
12. Đột quỵ hoặc đột quỵ nhỏ
Đột quỵ có thể gây tổn thương não có thể ảnh hưởng đến cách xử lý tín hiệu thần kinh. Đột quỵ hoặc đột quỵ nhỏ đôi khi có thể gây tê tạm thời hoặc lâu dài ở các bộ phận của cơ thể.
13. Thấp khớp
Viêm khớp là một bệnh tự miễn mãn tính có đặc tính viêm gây ảnh hưởng đến khớp, chẳng hạn như ngón chân và ngón tay Nguyên nhân chính xác của bệnh này không rõ, và nó có thể ảnh hưởng đến các bộ phận khác của cơ thể. Các triệu chứng viêm thấp khớp phát triển dần dần, và chúng có thể thay đổi từ người này sang người khác. Đau và tê ở các khớp của ngón tay, ngón chân và đầu gối là những dấu hiệu chính của viêm khớp .  Không có thuốc chữa cho bệnh này. Nó phổ biến ở phụ nữ so với nam giới (gấp 3 lần), và yếu tố di truyền là một trong những nguyên nhân của nó. Các phương pháp điều trị thường đòi hỏi phải có sự kết hợp của liệu pháp thuốc và không dùng thuốc. Chúng bao gồm các liệu pháp vật lý trị liệu để giảm đau, làm giảm độ cứng, cải thiện khả năng di chuyển của khớp và tăng cường cơ. Thuốc để ngăn quá trình tự miễn dịch thường bổ sung cho liệu pháp vật lý trị liệu.
14. Không đủ Vitamin B12
Vitamin B12 rất cần thiết cho việc duy trì các tế bào thần kinh khỏe mạnh. Nó hòa tan trong nước và không thể chứa trong cơ thể. Vitamin B12 đóng một vai trò quan trọng trong một số quá trình cơ thể, đặc biệt với sản xuất hồng cầu, chức năng hệ thần kinh, sản sinh tinh trùng, tăng trưởng bình thường và chức năng thích hợp của hệ thống miễn dịch. Người ăn chay thường cần phải bổ sung vitamin B12. Thiếu vitamin B12 có thể gây tê ở chi.
Uống một số thuốc có thể khiến giảm lượng vitamin B12
Những người mang bầu cũng hay thiếu Vitamin B12, nên hay bị tên các ngón tay ngón chân, đặc biệt ở 1/3 đầu ngón chân cái. Bạn có thể không nhận đủ từ thực phẩm của mình, đặc biệt nếu bạn ăn chay (có nghĩa là bạn không ăn các sản phẩm động vật). Cơ thể bạn sẽ khó hấp thụ hơn nếu bạn già đi hoặc nếu bạn đã phẫu thuật như cắt dạ dày. Nghiện rượu cũng có thể ngăn bạn nhận đủ B12, folate, thiamine và các vitamin B khác.
15. HIV và AIDS
Khoảng một phần ba số người nhiễm HIV hoặc AIDS bị tổn thương thần kinh dẫn tới tê bì ngón chân, bàn chân.
16. Thoát vị xương đùi ở vùng háng
Có thể gây tê hoặc ngứa ran ở phía trước đùi xuống về phía đầu gối
17. Căng thẳng
Những người mắc chứng lo âu có thể có một số triệu chứng khác nhau về tần suất, thời gian và mức độ nghiêm trọng. Nhưng nhiều người bị ngứa ran, tê hoặc đau ở tứ chi do lo lắng hoặc căng thẳng mãn tính có thể trở nên tồi tệ hơn khi cố gắng đi ngủ hoặc trong cơn hoảng loạn.
18. Bệnh tĩnh mạch
Các bệnh về tĩnh mạch như huyết khối tĩnh mạch sâu hoặc DVT, và thậm chí là giãn tĩnh mạch, có thể gây ngứa ran ở chân. Điều này là do bệnh tĩnh mạch làm gián đoạn dòng chảy bình thường của máu trên khắp cơ thể và có thể dẫn đến cục máu đông, có thể cắt đứt nguồn cung cấp máu cho các dây thần kinh.
19. Đa xơ cứng
Bệnh đa xơ cứng là bệnh của não và tủy sống. Các tế bào thần kinh của cơ thể chúng ta được bao phủ bởi một lớp chất béo gọi là myelin giúp truyền các xung thần kinh. Khi lớp vỏ myelin này bị viêm hoặc hư hỏng, sự truyền các xung thần kinh bị gián đoạn hoặc làm chậm lại. Người bệnh thường bị ngứa ran và tê ở các ngón tay, cánh tay và chân; Mờ mắt và mất cân bằng. Nguyên nhân gây viêm myelin là gì mà bác sĩ vẫn chưa biết. Bệnh đa xơ cứng là không thể chữa khỏi vào thời điểm này nhưng thuốc có thể giúp kiểm soát các triệu chứng.
20. Hội chứng Raynaud
Hội chứng Raynaud là một tình trạng khi tiếp xúc với lạnh hoặc bị căng thẳng làm cho các mạch máu ở ngón tay và ngón chân co lại, hạn chế lưu lượng máu. Các khu vực bị ảnh hưởng trở nên trắng, sau đó là màu xanh và cảm thấy lạnh và tê liệt. Một lần bị có thể kéo dài một phút đến vài giờ. Ngoài các ngón tay và ngón chân, các vùng khác của cơ thể, như mũi, môi và tai cũng có thể bị ảnh hưởng. Rối loạn này có thể được truy nguồn từ một số nguyên nhân có thể như: bệnh của động mạch; Tiêu thụ các loại thuốc gây hẹp động mạch như amphetamines và một số loại thuốc chẹn beta; Viêm khớp;  Hội chứng lặp lại dễ gây thương tích cho bàn tay hoặc ngón tay. Những người bị hội chứng Raynaud nên bỏ thuốc ảnh hưởng; Tránh cafein; giảm bớt căng thẳng; Ngưng dùng thuốc gây siết chặt các mạch máu, và tránh tiếp xúc với lạnh ở bất kỳ hình thức nào.
21. Mất cân bằng điện giải
Chất điện giải là muối và khoáng chất dẫn điện xung trong cơ thể. Trong số các chất điện giải phổ biến là natri, kali và canxi. Chất điện giải kiểm soát sự cân bằng chất lỏng của cơ thể và có ý nghĩa quan trọng trong việc co cơ, tiết kiệm năng lượng, và hầu hết các phản ứng sinh hóa chủ yếu trong cơ thể. Sự sụt giảm đột ngột mức độ điện giải do mất nước có thể gây tê và ngứa ran ở ngón tay và ngón chân. Sự mất cân bằng điện giải có thể là Khắc phục bằng cách Uống nước Muối.
22. Cai thuốc hoặc rượu
Khi cơ thể không còn chất ma túy hoặc rượu, nó phải điều chỉnh lại cho sự vắng mặt của chúng. Trong số các triệu chứng cai rượu và ma túy là tê chân và bàn tay.
II. Các nguyên nhân gây tê bì ngón chân
- Tê bì ở ngón chân hiếm khi là một căn bệnh nguy hiểm
- Nguyên nhân phổ biến nhất gây tê ngón chân là chèn ép trực tiếp các dây thần kinh của bàn chân từ giày dép. Một số người bị tê ngón chân liên quan đến tập thể dục, đặc biệt là sau khi tham gia vào các bài tập có tác động caotới đầu ngón chân. Điều này là do các dây thần kinh thường xuyên bị nén trong khi tập thể dục. Cơn tê sẽ giảm khá nhanh sau khi bạn ngừng tập thể dục. Những người tập tạ có thể nhận thấy những ngón chân ngứa ran vì có thể thể bị thoát vị đĩa đệm
- Tê ngón chân có thể xảy ra do chấn thương bàn chân, tổn thương thần kinh (bệnh thần kinh) và tuần hoàn kém (như bệnh tiểu đường và bệnh mạch máu ngoại biên). Tê chân cũng có thể được gây ra bởi sự kích thích các dây thần kinh ở vùng thắt lưng với bệnh thoát vị đĩa đệm, hội chứng Guillain-Barré (hiếm gặp) , tê cóng, đột quỵ, bệnh thần kinh tiểu đường, bệnh beriberi, bệnh đa xơ cứng (MS), hiện tượng viêm mạch, loãng xương.
Chấn thương tủy sống có thể gây tê ở ngón chân hoặc không có khả năng cảm thấy nóng hoặc chạm.
Thiếu vitamin B-12: Khi một người không nhận đủ vitamin B-12, họ có thể bị thiếu máu ác tính. Khi điều này xảy ra, cơ thể không thể tạo ra đủ các tế bào hồng cầu. Không có đủ hồng cầu, một người có thể cảm thấy yếu hoặc mệt mỏi. Họ cũng có thể có vấn đề về thần kinh, bao gồm cả tê liệt.
Đột quỵ: Đột quỵ là sự gián đoạn trong việc cung cấp máu lên não và là một trường hợp khẩn cấp đe dọa tính mạng. Sau khi một người bị đột quỵ, họ có thể nhận thấy các triệu chứng còn lại như tê hoặc không thể cảm thấy lạnh hoặc đau. Những triệu chứng này có thể là một dấu hiệu của tổn thương thần kinh. Mọi người có thể cần phục hồi chức năng sau đột quỵ để giúp họ lấy lại hoạt động và chức năng bình thường.
-    Các nguyên nhân thần kinh của tê ngón chân:  Nghiện rượu, Bệnh thần kinh tiểu đường (tổn thương thần kinh do lượng đường trong máu cao liên quan đến bệnh tiểu đường),Ngộ độc kim loại nặng như ngộ độc chì,  Suy giáp (tuyến giáp hoạt động kém), Bệnh đa xơ cứng (bệnh ảnh hưởng đến não và tủy sống),U thần kinh ở ngón chân, Bệnh lý thần kinh ngoại biên (rối loạn các dây thần kinh ngoại biên), Chấn thương tủy sống hoặc khối u, Đợt quỵ,  Lupus ban đỏ hệ thống (một rối loạn trong đó cơ thể tấn công các tế bào và mô khỏe mạnh của chính nó), Viêm tủy ngang (rối loạn thần kinh gây viêm tủy sống), Thiếu vitamin B12 (như thiếu máu ác tính)
III. Cách phân biệt
- Nêú tê chân do tuần hoàn kém,điều này thường đi kèm với chuột rút chân khi đi bộ và màu sắc thay đổi ở bàn chân (nhợt nhạt hoặc trắng)
- Nguyên nhân là do tổn thương hoặc áp lực lên dây thần kinh tọa, đau thần kinh tọa, đau hoặc tê có thể gây ra thường bắt đầu ở mông của chân bị ảnh hưởng và đi xuống chân đến mắt cá chân và đôi khi vào chân. Nó thường chỉ ảnh hưởng đến một chân tại một thời điểm và thường được điều trị bằng thuốc chống viêm và vật lý trị liệu.
- Nêú tê ở một chân có thể chỉ ra một dây thần kinh bị nén ở cột sống dưới như thoát vị địa đệm
- Khi tê ở cả hai chân (và cả tay) có thể là dấu hiệu của một bệnh hệ thống hơn (trong đó nhiều bộ phận cơ thể bị ảnh hưởng) như đa xơ cứng hoặc thiếu máu ác tính, thiếu dinh dưỡng.
- Tê bì do tiểu đường thường bị tê bì ở cả chân và tay  thường bắt đầu ở bàn chân và chân và có thể tiến triển đến cánh tay và bàn tay. Ngoài ra tê bì do tiểu đường thường đi kèm với các hiện tượng: Thường cảm thấy rất khát, hoặc đói, Nhìn mờ, Thường xuyên đi tiểu, Vết cắt và vết bầm chậm lành.
- Tê tê kéo dài hoặc cảm giác ngứa ran ở chân và bàn chân có thể là do các tình trạng như đa xơ cứng (MS), tiểu đường, bệnh động mạch ngoại biên hoặc đau cơ xơ hóa.
- Nếu bị tê bì chân do thấp khớp thường đi kèm với đau ở khớp, đỏ khớp.
- Nếu tê bì chân do hội chứng Guillain-Barré: thường đi kèm với các hiện tượng Điểm tê bì ở chân lan ra phần thân trên của bạn,  Nhịp tim nhanh, Khó thở, Thay đổi huyết áp, Cơn đau trở nên tồi tệ hơn vào ban đêm.
- Tê bì chân do bệnh động mạch ngoại biên (PAD) thường đi kèm với: đau chân khi bạn đi bộ hoặc leo cầu thang,   vết loét ở ngón chân, bàn chân hoặc chân,  thay đổi màu sắc của đôi chân của bạn,   rụng  lông hoặc chậm mọc lông ở chân hoặc bàn chân,  mất hoặc chậm phát triển móng chân.
- Tê ngón chân do ngón chân gãy rất có thể sẽ đi kèm với đau và sưng dữ dội.
-  Đau chân và mắt cá chân xảy ra với tê và yếu ở bàn chân của bạn có thể do dây thần kinh bị chèn ép ở mắt cá chân (hội chứng đường hầm tarsal) hoặc lưng (đau thần kinh tọa).
  IV. Khi nào cần đến cơ sở y tế
- Với chứng tê bàn chân: Nếu bàn chân bị tê của bạn đi kèm với bất kỳ triệu chứng nào sau đây, hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ ngay lập tức: Rối loạn chức năng bàng quang hoặc ruột: thiếu kiểm soát, tê ở háng,  Đi lại khó khăn: đặc biệt là vấp ngã do không thể nhấc chân trước lên, Khó thở, Chóng mặt, Tê liệt, Tầm nhìn bị thay đổi,  Sự hoang mang,  Mất ý thức: cho bất kỳ thời kỳ,  Vấn đề với lời nói của bạn hoặc với việc nuốt, Đột ngột, đau dữ dội hoặc tê liệt: điều đó không giải quyết trong vài phút
- Với chứng tê ngón chân: Nếu chứng tê ngón chân của bạn không đi kèm với các triệu chứng khác, hãy đi khám bác sĩ khi cảm thấy khó chịu hoặc không biến mất. Bạn cũng nên tìm kiếm sự trợ giúp y tế nếu chứng tê ngón chân bắt đầu xấu đi.
Nếu bạn gặp phải các triệu chứng giống như đột quỵ hoặc co giật, bác sĩ có thể đề nghị chụp CT hoặc MRI. Chúng có thể phát hiện chảy máu trong não có thể chỉ ra đột quỵ. Quét MRI và CT cũng được sử dụng để phát hiện những bất thường ở cột sống có thể chỉ ra đau thần kinh tọa hoặc hẹp cột sống.

V. Điều trị
- Nếu bệnh thần kinh tiểu đường là nguyên nhân, bác sĩ sẽ khuyên dùng thuốc và phương pháp điều trị để đảm bảo lượng đường trong máu của bạn ở mức phù hợp. Tăng hoạt động thể chất của bạn và chú ý cẩn thận đến chế độ ăn uống của bạn cũng có thể giúp đỡ.
- Nếu cảm giác tê là ​​do chèn ép dây thần kinh ở bàn chân, việc thay đổi loại giày bạn mang có thể giúp ích. Nếu cảm giác tê có liên quan đến rượu, bạn nên ngừng uống rượu và bắt đầu dùng vitamin tổng hợp.
- Ngoài các bước này, bác sĩ có thể kê toa thuốc giảm đau. Chúng có thể bao gồm:
  thuốc chống trầm cảm và thuốc chống co giật để điều trị đau dây thần kinh tiểu đường, bao gồm duloxetine (Cymbalta) và pregabalin (Lyrica)
  opioids hoặc thuốc opioid, như oxycodone (Oxyc thôi) hoặc tramadol (Ultram)
  thuốc chống trầm cảm ba vòng, bao gồm cả amitriptyline
- Ngâm chân trong muối Epsom có ​​thể giúp giảm triệu chứng. Nó chứa magiê, có thể làm tăng lưu thông máu.
- Mát xa: Xoa bóp bàn chân của bạn làm tăng lưu thông máu, cũng như giúp kích thích các dây thần kinh và cơ bắp, có thể cải thiện chức năng của chúng.

(Ghi nguồn nếu lấy từ trang này)